UNESCO CÔNG NHẬN CÔNG VIÊN ĐỊA CHẤT TOÀN CẦU Ở CAO BẰNG

Thông tin từ Ủy ban UNESCO Việt Nam cho biết: vào 13 giờ hôm nay 12/4 tại Paris (tức 18 giờ Hà Nội), trong kỳ họp lần thứ 204, Hội đồng Chấp hành UNESCO đã thông qua Nghị quyết công nhận Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng là Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO (CVĐCTC).

Với danh hiệu này, Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng trở thành CVĐCTC thứ hai ở Việt Nam, sau CVĐCTC Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang (được công nhận năm 2010).

Các chuyên gia UNESCO: Công viên địa chất Non Nước ở tỉnh Cao Bằng có đầy đủ tất cả những tiêu chí để được công nhận. Ảnh: UNESCO

Đoàn đại diện Việt Nam trong kì họp tại Paris vừa qua.

Hình thành từ năm 1998, CVĐCTC UNESCO là danh hiệu cao quý dành cho một khu vực tự nhiên có ranh giới địa lý-hành chính rõ ràng, chứa đựng một tập hợp các di sản địa chất tầm cỡ quốc tế có giá trị khoa học, giáo dục và thẩm mỹ, cùng các giá trị khác về đa dạng sinh học, khảo cổ, lịch sử, văn hóa xã hội..., tất cả cùng được bảo tồn và phát huy giá trị một cách tổng thể. Một CVĐCTC UNESCO cần có diện tích đủ lớn để có tác động đáng kể vào công cuộc phát triển kinh tế-xã hội bền vững của địa phương.

Hiện, cho đến trước kỳ họp xét công nhận này, trên thế giới chỉ có tổng cộng 127 CVĐCTC UNESCO ở 35 quốc gia.

Bản đồ phân bố hệ thống di sản tại Công viên địa chất non nước Cao Bằng

Được biết, từ năm 2015, UBQG UNESCO đã giới thiệu với tỉnh Cao Bằng mô hình phát triển bền vững của CVĐCTC UNESCO. Từ thời điểm này, các cơ quan quản lý tại Cao Bằng đã phối hợp cùng Ủy ban Quốc gia về UNESCO Việt Nam và Tiểu ban Kỹ thuật về CVĐCTC của UBQG (Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường) lên kế hoạc từng bước xây dựng CVĐC Non Nước Cao Bằng.

Thác Bản Giốc, một trong những điểm nổi bật của khu công viên địa chất Non Nước Cao Bằng

Bên cạnh việc mời các chuyên gia trong nước và quốc tế xây dựng hồ sơ và kết nối với Mạng lưới Công viên Địa chất Toàn cầu của UNESCO (GGN) để nhanh chóng hoàn chỉnh hồ sơ đệ trình UNESCO vào cuối năm 2016, các cơ quan này cũng đã tiến hành các bước bảo vệ thành công hồ sơ trước các cơ quan uy tín quốc tế của UNESCO vào tháng 7 và tháng 9 năm 2017.

Các chuyên gia UNESCO làm việc với Việt Nam trong lần bảo vệ hồ sơ vào tháng 7/2017

CVĐCTC UNESCO Non Nước​Cao Bằng có diện tích hơn 3275 km2, nằm trên địa bàn của 9 huyện nơi địa đầu Tổ quốc, nơi sinh sống của hơn 250.000 người thuộc 9 dân tộc ít người.

Đến nay các nhà khoa học đã phát hiện, đánh giá, đề xuất xếp hạng trên 130 điểm di sản địa chất độc đáo, với các dạng địa hình, cảnh quan đá vôi hết sức phong phú, đa dạng, như các tháp, nón, thung lũng, hang động, hệ thống hồ-sông-hang ngầm liên thông..., phản ánh một chu kỳ tiến hóa karst hoàn chỉnh ở vùng nhiệt đới.

Thêm vào đó là rất nhiều kiểu loại di sản địa chất khác như các hóa thạch cổ sinh, ranh giới giữa các phân vị địa chất, đứt gãy, các loại hình khoáng sản..., tất cả cùng minh chứng cho lịch sử phát triển địa chất phức tạp, kéo dài đến hơn 500 triệu năm ở vùng đất này.

Núi thủng Nặm Chá một trong những điểm nổi bật tạiCông viên địa chất Non nước Cao Bằng

Ngoài ra, CVĐCTC UNESCO Non Nước Cao Bằng có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như khu du lịch sinh thái Phia Oắc, Phia Đén, Quần thể Hồ Thang Hen, Động Ngườm Ngao… và đặc biệt là Thác Bản Giốc, một trong bốn thác vùng biên giới lớn và đẹp nhất trên thế giới.

Khu vực này cũng là vùng đất có bề dày văn hóa, lịch sử với hơn 215 di tích văn hóa, lịch sử được xếp hạng, trong đó có 3 di tích quốc gia đặc biệt, được coi là một trong những khu vực ở Việt Nam được người tiền sử chiếm cư từ rất sớm, là cố đô của một số triều đại phong kiến, và đặc biệt, là cái nôi của cách mạng Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.

Theo các nhà nghiên cứu, Công viên địa chất non nước Cao Bằng có những nét hoàn toàn khác biệt so với Cao Nguyên đá Đồng Văn. Quá trình các-tơ (hiện tượng phong hóa đặc trưng của miền núi đá vôi) trên Cao nguyên đá Đồng Văn chủ yếu còn đang ở giai đoạn trẻ thì ở Cao Bằng đã ở giai đoạn “trưởng thành” và “già”. Quá trình các-tơ hóa sâu rộng đã sản sinh ra nhiều diện tích đất màu mỡ, phì nhiêu, cộng với điều kiện khí hậu khá ôn hòa, ít xảy ra thiên tai, hạn hán, lụt lội, sạt lở…

Hiện tại, Việt Nam đã bước đầu xây dựng hệ thống Công viên địa chất tại một số địa phương. Theo đó, ngoài các công viên địa chất tại Hà Giang và Cao Bằng, 5 địa phương khác đã có kế hoạch xây dựng các công viên địa chất cấp tỉnh, bao gồm Quảng Ngãi, Bắc Cạn, Phú Yên, Đak Nông và Gia Lai.

Danh hiệu của UNESCO sẽ tạo điều kiện để Cao Bằng tăng cường hợp tác quốc tế, thúc đẩy phát triển bền vững.

PVCBĐB tổng hợp